Nedir bu Formula 1?
- Mehmet Emin Aydın
- 16 Şub 2021
- 2 dakikada okunur
1950’den itibaren hayatımızda olan Formula 1,elektrik ve araba etkileşimini yakından inceleyebileceğimiz bir platform.F1 aracı dünyanın en pahalı aracı olmakla kalmayıp aynı zamanda en teknolojik araç olma konusunda farkı yüksek oranda açtı.2000’li yıllara kadar kadar araçlarında elektrik teknolojisi kullanmayı tercih etmeyen FIA(Uluslararası Otomobil Federasyonu) 2009 yılında ilk kez araçlarda elektriğe izin verdi.
Hibrit motor teknolojisinin ilerleme kaydettiği dönemde,2009 yılında FIA,KERS(Kinetik Enerji Geri Dönüşüm Sistemi) adı verilen bir sistemin kullanılmasına izin verdi. İlk başlarda 60kW olarak sınırlandırılan sistem, araçlara ekstra 80 beygir güç sağlamaktaydı.2009 sezonunun sadece BMW,Ferrari, McLaren ve Renault tarafından kullanılmıştır fakat sezon içerisinde BMW ve Renault sistemden memnun kalmayıp kullanmayı bırakmıştır.
KERS’in çalışma mantığı aslında çok basittir. Arka tekerleri birbirine bağlayan mile yerleştirilmiş çarkın, frenleme esnasında kaybedilen momentumu depolayıp, istenildiği zaman ileri yönlü momentum olarak kullanmasıdır. Araçların her turda ortalama 400kJ fren enerjisi depolayabilmesi onlara ekstradan 80 beygir sunuyor.
Çalışma mekaniği aşağıdaki gibidir
2014 yılına geldiğimizde artık bütün F1 araçları V8 motordan V6 motora geçiş yapmışlardı.2009 yılında ortaya çıkan KERS’in fazla yaygınlaşmamasının da bir sebebi olarak 2014 yılında KERS yerine ERS(Enerji Geri Dönüşüm Sistemi) tanıtıldı.
ERS,KERS’ göre 2 katı güce sahipti. Güç kapasitesi 60kW yerine 120kW’a çıkartılmıştı. Buna bağlı olarak beygir gücüde artık 80 yerine 160 oldu. Bu kW artışının asıl sebebi ise 2.4 litre V8 motordan 1.6 litre V6 motora geçişti.
İçten yanmalı motorun bir parçası olan ERS’nin içersin de MGU-K ve MGU-H adı verilen 2 tane jeneratör motor ve bir tane enerji deposu bulunmaktadır. MGU-K ve MGU-H dediğimiz jeneratör motorlar mekanik ve ısı enerjisini elektrik enerjisine çevirir.
MGU-K motorunda bulunan K harfi kinetiği temsil edip KERS’in güncellenmiş versiyonu olarak kabul edilmektedir. MGU-K,KERS’den de bildiğimiz üzere frende kaybedilen momentumu depolayıp, hızlanma esnasında ileri yönlü momentuma çevirmektedir.
MGU-H motorunda bulunan H ise sıcaklığı temsil edip egzozdaki ısı enerjisini elektrik enerjisine çevirir. Ortaya çıkan enerji hızlanma için eş zamanlı olarak MGU-K’ya geçebilir ya da sonra kullanılmak üzeri enerji deposunda saklanabilir. MGU-H aynı zamanda turbonun hızı, atık çıkışı ve turbo gecikmesini de kontrol eder.
FIA’nın belirlediği kurallara göre MGU-K’nın kullanımı bir tur boyunca maksimum 2 MJ’dir. MGU-H için ise bir sınırlama bulunmamaktadır.
YAZAR: Mehmet Emin AYDIN
KAYNAKÇA:
Comments